Produkcja filmu to sztuka, która łączy technologię, kreatywność i pomysł. Ale co, jeśli chodzi o różnice między dwoma bardzo popularnymi typami filmów: reklamowym a dokumentalnym? Choć oba mają na celu opowiedzenie historii, ich podejście do produkcji, styl i technologia różnią się na wiele sposobów. Jako ktoś, kto codziennie zmaga się z projektowaniem graficznym i produkcją filmów, chciałbym podzielić się z Wami kilkoma spostrzeżeniami, które pomogą Wam zrozumieć te różnice i podjąć decyzję, która forma produkcji pasuje do Waszego projektu.

1. Cel i przekaz

Najbardziej fundamentalna różnica dotyczy celu, jaki ma film. Film reklamowy, jak sama nazwa wskazuje, ma na celu sprzedaż, promocję lub wzrost świadomości o produkcie, marce lub usłudze. Jego zadaniem jest przekonać widza do podjęcia jakiejś akcji — kupna, odwiedzenia strony internetowej, zapisania się na newsletter. Zatem jest to film z konkretnym celem marketingowym.

Film dokumentalny natomiast jest opowieścią o rzeczywistości. Może dotyczyć jakiegoś tematu społecznego, historycznego, kulturowego lub osobistego. Głównym celem dokumentu jest informowanie, wyjaśnianie, analizowanie lub pokazywanie prawdy o świecie. Chociaż dokumentalne filmy mogą być emocjonalne, ich celem nie jest sprzedaż, a raczej edukacja lub rozbudzanie refleksji.

2. Podejście do scenariusza

Produkcja filmu reklamowego opiera się zazwyczaj na bardzo precyzyjnie zaplanowanym scenariuszu. Tu każda scena jest starannie przemyślana i zaplanowana, bo film reklamowy to często w pełni kontrolowane środowisko, w którym każda decyzja — od koloru po tempo — jest zaplanowana z myślą o wpływie na odbiorcę. Chcesz, żeby widz od razu wiedział, co ma poczuć, co ma zrobić i jaką wartość oferuje Twój produkt. Wszystko musi być dopięte na ostatni guzik.

Film dokumentalny działa trochę inaczej. Choć również posiada scenariusz (szczególnie w przypadku dokumentów fabularnych), to jednak większa część produkcji jest otwarta na zmiany. W dokumentach często nie wiesz, co się wydarzy podczas zdjęć. To, co początkowo miało być jednym tematem, może w trakcie zdjęć rozwinąć się zupełnie w innym kierunku. Warto podkreślić, że dokumentalista musi być gotów na nieoczekiwane zwroty akcji — to trochę jak zabawa w opowiadanie historii w czasie rzeczywistym.

3. Styl i ton

Film reklamowy to z reguły produkcja o szybkim tempie, dynamicznych ujęciach i wyrazistych kolorach. Ma to na celu przyciągnięcie uwagi widza w krótkim czasie. Tutaj nie ma miejsca na długie wprowadzenia czy zawiłe wątki. W reklamach liczy się efekt "wow", które przyciągnie uwagę w ciągu kilku sekund. W filmach reklamowych często stosuje się szybkie cięcia, napisy, specjalne efekty i muzykę, które wywołują odpowiednią reakcję emocjonalną.

Dokumentalny film natomiast jest bardziej refleksyjny i może rozwijać się w znacznie bardziej stonowanym tempie. Chociaż dokumenty również używają dynamiki, to jednak jest ona zazwyczaj wpleciona w opowiadanie historii, która nie zawsze podąża za jednym schematem. Możemy tu zobaczyć długie ujęcia, naturalne dźwięki i mniej formalne podejście do montażu. Styl dokumentalny jest bardziej autentyczny, bardziej skupiony na oddaniu prawdy, a mniej na stylizacji obrazu.

4. Postprodukcja

W filmie reklamowym postprodukcja jest kluczowa, bo to tu dzieje się magia. W reklamie czasami trzeba stosować efekty specjalne, animacje, a nawet połączenie różnych technik wizualnych, żeby całość miała jak najbardziej atrakcyjny i profesjonalny wygląd. W końcu reklama ma zachęcić do zakupu, więc każda scena jest starannie dopracowana.

Film dokumentalny w postprodukcji jest bardziej naturalny, chociaż nie oznacza to, że nie wymaga dużo pracy. Mimo wszystko, dokumentalista stara się utrzymać autentyczność materiału i czasami stawia na prostsze efekty, mniej "wydumane" ujęcia. Dbałość o detale w postprodukcji jest ważna, ale nie ma tutaj takiego ciśnienia na perfekcję, jak w przypadku produkcji reklamowej.

5. Budżet i ekipa

Produkcje filmów reklamowych często wymagają większego budżetu, szczególnie jeśli chodzi o duże produkcje z wieloma lokacjami, efektami specjalnymi czy większą ekipą. Do produkcji filmu reklamowego zatrudnia się ekspertów — reżyserów, scenarzystów, operatorów, dźwiękowców, grafików, animatorów — aby osiągnąć najlepszy efekt.

Produkcja filmu dokumentalnego jest zazwyczaj mniejsza, z mniejszą liczbą członków ekipy. Choć oczywiście może to się zmieniać w zależności od projektu, dokumentalista często działa z mniejszym zespołem, a całość produkcji jest bardziej kameralna. Budżet dokumentu jest zazwyczaj niższy, chociaż w przypadku większych produkcji może również wymagać zatrudnienia specjalistów.

Podsumowanie

Decyzja, czy tworzyć film reklamowy, czy dokumentalny, zależy w dużej mierze od Twoich celów. Jeśli chcesz sprzedać produkt, film reklamowy będzie bardziej odpowiedni. Jeżeli natomiast chcesz opowiedzieć historię, zaangażować ludzi w temat lub zmusić ich do refleksji, dokument może być najlepszym rozwiązaniem. Każdy z tych rodzajów filmów ma swoje zalety, a kluczem jest zrozumienie, jakie emocje i cele chcesz osiągnąć.

Wybór należy do Ciebie — i, kto wie, może już wkrótce będziesz pracować nad swoją pierwszą reklamą lub filmem dokumentalnym!